als lokaal bestuur

Ik doe mee!

We willen zoveel mogelijk gemeenten, die hun verenigingen op een mooie manier betrekken bij hun besluitvorming, laten schitteren. Ben jij een beleidsmedewerker of verkozen politicus? En heb je het goed voor met duurzame beleidsinspraak? Super!

Welk parcours kan je afleggen?

Video afspelen

Lees de waarden door. Betrek partners uit het verenigingsleven en/of adviesraden.
Ga over deze waarden in gesprek met verenigingen en inwoners. Wekt deze grondhouding enthousiasme? Voelt dit als een nobel streven en iets waar je je schouders onder wil zetten?
Doe mee en teken het engagement van acht waarden. Zo toon je de buitenwereld hoe belangrijk beleidsinspraak écht voor je gemeente is.

Tip:

Teken je als schepen en ga je zo een engagement aan voor jouw bevoegdheden? Prachtig. Nog fijner wordt het als het voltallige college of de hele gemeenteraad zich hier achter schaart.

Waarom onderschrijven...?

Zo geef je een duidelijk signaal aan je burger: “Wij nemen beleidsparticipatie serieus”.
Bovendien geven de 8 waarden houvast om van gemeentelijke besluitvorming een zaak van iedereen te maken waardoor de betrokkenheid en het enthousiasme toenemen.
Je stelt ook een voorbeeld naar andere lokale besturen: “Wij vinden de basisprincipes van democratie belangrijk”.

Er is geen deadline voor ondertekening voorzien. Neem de tijd die je nodig hebt. Al vermoeden we dat voor de zomer van 2025 de meeste gemeenten wel tot actie kunnen overgaan.

Veelgestelde vragen

Er zijn nog tal van vragen die besturen ons vaak stellen. Hier de antwoorden.

Wanneer kan een gemeente ondertekenen?

Zodra het bestuur (of een individuele schepen bevoegd voor een welbepaald dossier) ‘de 8 waarden’ heeft besproken met de betrokken lokale verenigingen en/of geïnteresseerde burgers en/of adviesraden en zo tot de conclusie komt dat de waarden als gedeeld kompas kunnen fungeren, kan je stad of gemeente overgaan tot ondertekening. Sommige besturen laten de ondertekening van dit engagement eerst in het College of op de gemeenteraad goedkeuren. Maar dit is geen noodzakelijke voorwaarde, zolang er maar voldoende draagvlak is.

Wat verstaan jullie onder het middenveld betrekken?

Het middenveld is een gelaagd begrip. In het kader van ‘Insamenspraak’ beogen we voornamelijk lokale verenigingen, al dan niet aangesloten bij een adviesraad. Daarnaast zijn er uiteraard nog andere legitieme stakeholders. Denk aan burgerinitiatieven, geëngageerde burgers, maar even goed buurtcomités, betrokken handelaars, enz. Vergeet zeker ook de kwetsbare groepen niet.

We willen wel inzetten op deze waarden, maar wanneer is het ‘goed genoeg’ om te ondertekenen?

Alles start bij het uiten van ambitie en goesting om te starten. Elke lokale context is anders. Het gaat er in essentie om dat bestuur en stakeholders elkaar beloven actief werk te maken van de 8 waarden. Hoe je dit precies vorm geeft, stem je onderling af. Er zijn tal van mogelijkheden. Je kan concrete verbeteracties formuleren voor 1 of meerdere waarden; het waardenkader toepassen op 1 of meerdere actuele dossiers; de waarden als algemeen uitgangspunt van kwalitatieve beleidsparticipatie inzetten; de waarden als evaluatie- en groeimeter hanteren enz.

Is er een deadline voor ondertekening?

Nee, de Verenigde Verenigingen stelt geen deadline voorop. Neem gerust even de tijd om dit intern ten gronde door te spreken. Maar 2025 is wel het jaar waarin deze oefening het meest zinvol is. Nieuwe bestuursploegen gaan van start. Meerjarenplannen krijgen vorm. Er zijn inspraakrondes. Participatiereglementen worden tegen het licht gehouden. Een momentum dus om met je verenigingen, burgers en/of adviesraden afspraken te maken over de manier waarop je beleidsparticipatie wil organiseren.

Moet de gemeente ook andere participatiemanieren hebben dan adviesraden?

Je doet er goed aan om na te denken over een mix aan beleidsparticipatievormen. Inspiratie vind je op insamenspraak.be. We moedigen aan om een coherent en duurzaam verhaal op te bouwen en de rol van goed draaiende adviesraden verder te honoreren. Tip: vermijd versnippering en losse ad-hoc initiatieven. Kom tot een geheel. Rome is niet in 1 dag gebouwd. Neem ook hier de tijd die nodig is om via trial en error te ontdekken wat nodig of mogelijk is.

We hebben goede voornemens. Maar hoe beginnen we eraan?

Ook dit is contextgebonden. Je kan ervoor kiezen om te focussen op een aantal waarden in plaats van meteen op alle 8. Je kan voor elk van de waarden een soort nulmeting doen: waar zitten we goed, wat moet beter? En voor elke waarde je doel bepalen bv. door middel van concrete verbeteracties. Je kan ervoor kiezen om je ambities te koppelen aan een specifiek dossier. Starten doe je allicht best vanuit een enthousiaste kern waar zowel overheid (politici, ambtenaren) en verenigingen bij betrokken zijn. Maak samen een mini-actieplan en zorg er vooral voor dat je op hetzelfde élan zit. Werk liever stapsgewijs dan teveel ineens te willen.

Moeten we transversaal werken?

Over bevoegdheden heen is het sterkst mogelijk signaal. Dus graag. Maar je kan ook klein beginnen, bv. in de schoot van 1 schepen / dossier en - na goede ervaringen en geleerde lessen - stelselmatig je actieterrein uitbreiden.

Model collegebesluit

Je krijgt alvast een document dat je kan helpen om je eigen model collegebesluit op te stellen. Vergeet daarna niet ook effectief te tekenen op deze website.

Persmoment?

Als je gemeente beslist om te tekenen, dan kan je onderstaande affiche downloaden als leuke extra voor een persmoment en/of om deze stap extra in de verf te zetten. (en vergeet ons niet te informeren over jullie ondertekening. Dat kan hier.)

Download de affiche “Ondertekening Insamenspraak”

Ik doe mee!